Kadın sağlığı söz konusu olduğunda, çoğu zaman sessiz ilerleyen bazı durumlar ihmal edilebiliyor. Bu durumlara en güzel örneklerden biri de rahim ağzı kistleri, yani tıbbi adıyla Nabothi kistleridir. Genellikle fark edilmeden varlığını sürdüren bu kistler, kadınların büyük bir kısmında görülebilir. Peki bu kistler nedir, neden oluşurlar ve bir tedaviye ihtiyaç duyarlar mı? İşte detaylarıyla rahim ağzı kistleri…
Rahim Ağzı Kisti (Nabothi Kisti) Nedir?
Rahim ağzı, yani serviks; rahim ile vajina arasındaki geçişi sağlayan yapıdır. Serviksin yüzeyinde hem içten hem dıştan salgı üreten bezler bulunur. İşte bu bezlerin tıkandığı durumlarda, içeride biriken sıvı dışarı çıkamaz ve zamanla küçük kist yapıları oluşur. Bu kistlere Nabothi kisti ya da halk arasında bilinen adıyla rahim ağzı kisti denir.
Not: Nabothi kistleri iyi huylu oluşumlardır ve çoğunlukla zararsızdır.
Rahim Ağzı Kistleri Neden Oluşur?
Bu kistlerin oluşumunun temel nedeni, rahim ağzındaki bezlerin tıkanmasıdır. Tıkanıklık sonucu salgılar dışarı atılamaz ve içeride birikerek kist halini alır.
Oluşumuna katkıda bulunan bazı faktörler:
Doğum yapmak: Doğum sırasında servikal yapının değişmesi bezlerin tıkanmasına neden olabilir.
Servikal enfeksiyonlar: Enfeksiyonlar sonrası iyileşme sürecinde bezlerin çıkış yolları kapanabilir.
Hormonal değişiklikler: Özellikle östrojen seviyelerindeki dalgalanmalar bezlerin çalışmasını etkileyebilir.
Servikal travma: Spiral takılması, biyopsi gibi işlemler serviks yüzeyinde yapısal değişikliğe yol açabilir.
Rahim Ağzı Kistlerinin Belirtileri Nelerdir?
Çoğu kadın, rahim ağzı kistlerine sahip olduğunu jinekolojik muayene sırasında tesadüfen öğrenir. Çünkü genellikle belirti vermezler. Ancak nadiren de olsa aşağıdaki belirtiler görülebilir:
Vajinal akıntıda artış
Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık hissi
Adet dönemi dışında lekelenme şeklinde kanamalar (çok nadir)
Hafif pelvik ağrı
Örnek: 34 yaşındaki Ayşe, düzenli jinekolojik kontrol sırasında Nabothi kistine sahip olduğunu öğrendi. Hiçbir şikâyeti olmamasına rağmen yapılan vajinal muayenede küçük, zararsız birkaç kist saptandı ve herhangi bir müdahale gerekmedi.
Rahim Ağzı Kisti Nasıl Teşhis Edilir?
Rahim ağzı kistleri, genellikle rutin jinekolojik muayene sırasında fark edilir. Muayene sırasında doktor, spekulum yardımıyla rahim ağzını gözlemleyebilir ve kistleri fark edebilir.
Tanı yöntemleri:
Vajinal muayene
Ultrasonografi
Smear testi: Her ne kadar kisti direkt göstermese de servikal yapı hakkında genel bilgi verir.
Kolposkopi (gerekirse): Rahim ağzı detaylı incelenir.
Rahim Ağzı Kistleri Nasıl Tedavi Edilir?
Bu kistler çoğu zaman tedavi gerektirmez. Zaten genellikle zararsız ve kendiliğinden kaybolabilen yapılardır. Ancak bazı özel durumlarda tedavi gerekebilir.
Tedavi gerektiren durumlar:
Kist çok büyükse ve rahatsızlık veriyorsa
Kist enfekte olmuşsa
Cinsel ilişki sırasında ağrıya neden oluyorsa
Şüpheli başka oluşumlarla karışıyorsa
Tedavi yöntemleri:
Gözlem: Küçük ve semptomsuz kistler sadece izlenir.
Kistin boşaltılması: Nadiren yapılır.
Koterizasyon ya da kriyoterapi: Kist dondurularak veya yakılarak temizlenebilir (gerekirse).
Enfeksiyon varsa: Antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Örnek: Kistinin zamanla büyüdüğünü ve cinsel ilişkide rahatsızlık hissettiğini fark eden bir kadın, doktorunun önerisiyle koterizasyon yöntemiyle basit bir işlemle rahatlamış ve kistten kurtulmuştur.
Rahim Ağzı Kisti Kansere Dönüşür mü?
Hayır, Nabothi kistleri kanserle ilişkili değildir. Genellikle iyi huylu ve zararsızdırlar. Ancak bazı durumlarda rahim ağzındaki farklı patolojilerle karışabileceği için, özellikle ilk kez teşhis ediliyorsa detaylı bir muayene ve takip önemlidir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Aşağıdaki durumlar varsa mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurmalısınız:
Anormal vajinal akıntı
Cinsel ilişkide ağrı
Adet dışında kanama
Kasık bölgesinde sürekli ağrı
Daha önce tanısı konulan kistte belirgin büyüme ya da şikâyet artışı
Her Kist Tehlike Değildir, Ama Takip Önemlidir
Rahim ağzı kistleri, kadınların çoğunda farkında olmadan var olabilen, genellikle zararsız yapılar olsa da, düzenli kadın doğum kontrolleri ile bu tür oluşumların izlenmesi oldukça önemlidir. Korkulacak bir durum olmamakla birlikte, belirtiler değiştiğinde ya da kist büyüdüğünde hekime başvurmak en sağlıklı yaklaşımdır.
Unutmayın: Sağlıklı olmak, sadece hastalıkları tedavi etmek değil; hastalıkları oluşmadan fark edebilmektir.
