FODMAP diyeti, fermente olabilen oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller içeren besinlerin sınırlanmasını hedefleyen bir beslenme planıdır. İngilizce “Fermentable Oligo-, Di-, Mono-saccharides And Polyols” ifadesinin kısaltmasıdır. Modern tıp açısından FODMAP diyeti, özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve fonksiyonel bağırsak sorunları yaşayan kişilerde semptomları hafifletmek için kullanılır. Alternatif tıp perspektifinde ise, doğal ve dengeli beslenme ile bağırsak sağlığı desteklenerek diyetten alınan fayda artırılabilir.
FODMAP Diyetinin Amacı
Gaz ve Şişkinliği Azaltmak: FODMAP içeren besinler bağırsakta fermente olarak gaz üretir.
Karın Ağrısı ve Krampı Hafifletmek: Bağırsak duvarındaki gerilme ve spazmları azaltır.
Bağırsak Sağlığını Desteklemek: Sindirim sisteminin düzenli çalışmasına katkıda bulunur.
FODMAP Diyetinde Sınırlanan Besinler
Oligosakkaritler: Buğday, soğan, sarımsak, baklagiller
Disakkaritler: Süt ve süt ürünleri (laktoz içerenler)
Monosakkaritler: Elma, mango, bal gibi fruktoz oranı yüksek meyveler
Polioller: Şeker alkolü içeren gıdalar (sorbitol, mannitol)
FODMAP Diyeti Nasıl Uygulanır?
Eliminasyon Aşaması: Yüksek FODMAP içeren besinler 4–6 hafta boyunca diyetten çıkarılır.
Yeniden Tanıtım Aşaması: Tek tek FODMAP grupları yavaşça yeniden diyete eklenir.
Kişiselleştirilmiş Beslenme: Hangi besinlerin tolere edilebileceği belirlenir ve uzun vadeli sürdürülebilir plan oluşturulur.
FODMAP Diyetinin Faydaları
Karın ağrısı, şişkinlik ve gaz sorunlarını azaltır
IBS ve fonksiyonel bağırsak rahatsızlıklarında semptomları hafifletir
Bağırsak hareketlerini düzenler ve sindirim sağlığını destekler
Bazı kişilerde yaşam kalitesini artırır
Alternatif Tıp Destekleri
Probiyotikler: Bağırsak florasını destekler, gaz ve şişkinliği azaltabilir.
Bitkisel Çaylar: Papatya, nane ve rezene çayı gibi bitkiler sindirim sistemi rahatlatıcı etki sağlar.
Dengeli Beslenme: Lif açısından zengin ve düşük FODMAP besinlerle bağırsak sağlığı desteklenir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Diyet doktor veya diyetisyen kontrolünde uygulanmalıdır.
Aşırı kısıtlayıcı beslenme, besin eksikliklerine yol açabilir.
Diyet süreci bireysel tolere edilebilirlik testleri ile yönlendirilmelidir.
FODMAP diyeti, özellikle IBS ve sindirim sorunları yaşayan bireyler için etkili bir çözüm sunar. Modern tıp uygulamaları ile bilimsel olarak desteklenmiş bir yöntemdir. Alternatif tıp yaklaşımları ve doğal destekler ile birleştirildiğinde, bağırsak sağlığı korunur ve semptomlar hafifletilir.
