“Bir yerde kitle varmış…” cümlesini duymak birçok insan için endişe vericidir. Kitle kelimesi, çoğu zaman kanserle ilişkilendirilir. Oysa tıbbi anlamda her kitle, mutlaka kanser anlamına gelmez. Kitlelerin iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) olmak üzere farklı türleri vardır. Bu yazıda, kitlelerin ne anlama geldiğini, hangi durumlarda riskli olduğunu ve ne zaman doktora başvurmak gerektiğini detaylı şekilde ele alacağız.
Kitle Nedir?
Tıbbi açıdan “kitle”, vücudun herhangi bir yerinde, dokulardan farklı olarak gelişen bir şişlik veya anormal oluşumdur. Bu oluşumlar; sıvı dolu, katı, yumuşak ya da sert olabilir. Çoğu kitle, kendiliğinden ya da basit tedavilerle ortadan kalkabilirken, bazıları daha ileri araştırma gerektirir.
Kitleler Neden Oluşur?
Enfeksiyonlar: Lenf bezlerinde şişlik gibi geçici kitlelere neden olabilir
Yağ bezeleri (lipom): Cilt altında yavaş büyüyen, yumuşak, genellikle ağrısız kitledir
Kistler: İçleri sıvı dolu keseciklerdir
Tümörler: İyi huylu ya da kötü huylu olabilir
Travma sonrası oluşumlar: Doku hasarına bağlı geçici şişlikler
Örnek: Koltuk altında fark edilen bezelye büyüklüğündeki ağrısız, hareketli kitle, çoğunlukla yağ bezesi çıkar ve kanserle ilgisi olmaz.
İyi Huylu ve Kötü Huylu Kitle Arasındaki Farklar
| Özellik | İyi Huylu Kitle | Kötü Huylu (Kanserli) Kitle |
|---|---|---|
| Büyüme | Genellikle yavaş | Genellikle hızlı |
| Ağrı | Genellikle ağrısız | Ağrılı ya da ağrısız olabilir |
| Kenarları | Düzenli ve sınırları net | Düzensiz ve sınırları belirsiz |
| Hareketlilik | Yer değiştirebilir | Sabit, yapışık olabilir |
Ne Zaman Şüphelenilmeli?
Aşağıdaki belirtiler varsa kitle ciddiye alınmalı ve bir uzmana başvurulmalıdır:
Hızla büyüyen kitle
Sert ve hareketsiz yapı
Geçmeyen ağrı
Deride renk değişikliği veya yara
Kilo kaybı, gece terlemesi gibi sistemik belirtiler
Örnek: Boyun bölgesinde birkaç haftadır büyüyen, sert, ağrısız bir kitle; bazen tiroit nodülü ya da lenf bezi kaynaklı olup, ileri tetkik gerektirebilir.
Kitle Tanısında Hangi Yöntemler Kullanılır?
Fizik muayene
Ultrasonografi veya MR
Biyopsi (gerekiyorsa)
Kan testleri ve görüntüleme yöntemleri
Bu süreç, kitlenin yapısını, yerleşimini ve potansiyel riskini belirlemek için yapılır.
Her Kitle Kanser Değildir, Ama Göz Ardı Edilmemelidir
Vücutta hissedilen her şişlik ya da kitle, paniğe neden olmamalıdır. Ancak takip edilmeli ve gerekiyorsa uzman görüşü alınmalıdır. Erken tanı, hem iyi huylu hem de kötü huylu oluşumlar için tedavi başarısını ciddi şekilde artırır.
