Akciğer iltihabı, tıbbi adıyla pnömoni, akciğer dokusunun enfeksiyon sonucu iltihaplanmasıdır. Genellikle bakteri, virüs veya mantar kaynaklı olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ve yaşlılarda ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle erken belirti takibi, tedavinin başarısı açısından oldukça önemlidir.
Akciğer İltihabı Nedir?
Pnömoni, akciğerlerdeki hava keseciklerinin (alveoller) iltihaplanarak sıvı veya irinle dolması durumudur. Bu durum, solunumun zorlaşmasına ve vücudun yeterince oksijen alamamasına neden olur.
Akciğer İltihabının Yaygın Belirtileri
1. Sürekli ve Derinleşen Öksürük
Akciğer iltihabında öksürük genellikle:
Kuru başlayıp zamanla balgamlı hale gelir
Balgam sarı-yeşil veya kanlı olabilir
Derin nefesle öksürük tetiklenir
Örnek: 42 yaşındaki Mehmet Bey, önce kuru öksürük yaşarken birkaç gün içinde koyu renkli balgam çıkarmaya başladı. Yapılan tetkikler, zatürre (bakteriyel pnömoni) olduğunu gösterdi.
2. Yüksek Ateş ve Titreme
Akciğerdeki enfeksiyon, vücudun bağışıklık sistemini harekete geçirir ve bu da:
38.5 °C ve üzeri ateşe
Titreme ve üşüme ataklarına
Terleme ve gece terlemelerine yol açabilir
3. Göğüs Ağrısı
İltihap akciğer zarına yakınsa:
Derin nefes alırken batıcı ağrı
Özellikle göğsün bir tarafında lokalize ağrı hissedilir
4. Nefes Darlığı
Merdiven çıkarken ya da konuşurken bile nefes nefese kalma
İleri vakalarda, istirahatte bile nefes darlığı görülür
Not: Astım ya da KOAH hastalarında bu belirti çok daha belirgin olabilir.
5. Halsizlik ve Yorgunluk
Vücut, enfeksiyonla savaşırken enerji harcar:
Sürekli uyuma isteği
Günlük işlerde bile yorgunluk hissi
6. Dudaklarda veya Parmak Uçlarında Morarma
Akciğer yeterince oksijen alamadığında, bu durum:
Siyanoz adı verilen dudaklarda ve parmak uçlarında morarmaya neden olabilir
Ciddi oksijen yetersizliğinin belirtisidir
Çocuklarda ve Yaşlılarda Belirtiler Farklı Olabilir
Çocuklarda: Huzursuzluk, iştahsızlık, hızlı nefes alma
Yaşlılarda: Yüksek ateş görülmeyebilir, bunun yerine bilinç bulanıklığı, düşkünlük görülebilir
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlar varsa gecikmeden tıbbi yardım alınmalıdır:
Öksürükle birlikte yüksek ateş
Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
Morarma, şiddetli halsizlik
Bir haftadan uzun süren grip benzeri semptomlar
Tanı ve Tedavi Süreci
Akciğer grafisi (röntgen) ile teşhis konur
Kan testleri ve balgam kültürü ile enfeksiyonun nedeni belirlenir
Antibiyotik, antiviral ya da destek tedaviler (oksijen, ateş düşürücü) uygulanır
Belirtileri Göz Ardı Etmeyin
Akciğer iltihabı, özellikle erken fark edildiğinde başarıyla tedavi edilebilir. Ancak belirtiler ciddiye alınmazsa solunum yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu yüzden öksürük, ateş ve göğüs ağrısı gibi şikayetler hafife alınmamalı, mutlaka uzman hekime başvurulmalıdır.
