Kadınların düzenli jinekolojik muayenelerinde sıkça duydukları terimlerden biri de “lezyon”dur. Özellikle rahimle (uterus) ilgili muayenelerde rahimde lezyon tespit edilmesi, birçok kadın için endişe verici olabilir. Ancak “lezyon” terimi her zaman kötü huylu ya da kanser anlamına gelmez.
Peki rahimde lezyon nedir, hangi durumlarda oluşur, belirtileri nelerdir ve tedavi nasıl planlanır? Tüm bu sorulara net, akıcı ve örneklerle desteklenen açıklamalarla yanıt veriyoruz.
Lezyon Nedir?
Lezyon, tıbbi anlamda bir dokuda oluşan anormal yapıyı veya bozukluğu ifade eder. Bu bozukluk:
Hücre yapısında olabilir (mikroskobik)
Doku şeklinde olabilir (gözle ya da görüntüleme ile fark edilebilir)
Lezyonlar iyi huylu (benign), sınırda (prekanseröz) veya kötü huylu (malign) olabilir.
Rahimde Lezyon Ne Anlama Gelir?
Rahimde lezyon; rahim iç tabakası (endometrium), rahim kas dokusu (myometrium) veya rahim ağzı (serviks) bölgelerinde gelişebilen, normal dışı hücre değişikliklerini veya yapısal bozuklukları tanımlar. Bu lezyonlar farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.
Unutmayın: Lezyon demek “kanser” demek değildir. Lezyonlar çoğu zaman iyi huyludur ve basit tedavilerle kontrol altına alınabilir.
Rahimde Lezyon Çeşitleri Nelerdir?
Rahim bölgesinde görülen başlıca lezyon türleri şunlardır:
1. Endometrial Polip
Rahim iç tabakasında oluşan küçük, saplı yapılardır. Genellikle iyi huyludur. Adet düzensizliği ve lekelenme şeklinde kendini gösterebilir.
Örnek: 38 yaşındaki Dilek Hanım uzun süredir ara kanamalar yaşıyordu. Yapılan ultrason sonucunda 1.2 cm’lik endometrial polip tespit edildi. Histeroskopi ile kolayca alındı ve şikâyetleri düzeldi.
2. Myom (Uterin Fibroid)
Rahim kas dokusundan köken alan, çoğunlukla iyi huylu tümörlerdir. Büyük boyutlara ulaştıklarında adet kanamasını artırabilir, kısırlık yaratabilir.
3. Adenomyozis
Rahim iç yüzeyindeki hücrelerin rahim kasına doğru yayılmasıyla oluşur. Ağrılı adet, yoğun kanama gibi belirtiler verir.
4. Hiperplazi (Endometrial Hiperplazi)
Rahim iç tabakasının anormal kalınlaşmasıdır. Bazı tipleri ileride kansere dönüşme riski taşıyabilir, bu yüzden dikkatli takip gerekir.
5. Servikal Lezyonlar
Rahim ağzında gelişen hücresel değişikliklerdir. Smear testinde ya da kolposkopide fark edilir. HPV enfeksiyonu ile ilişkilidir.
6. Rahim Kanseri (Endometrium Kanseri)
Nadir ama ciddi bir durumdur. Özellikle menopoz sonrası kanamalarla kendini gösterir.
Rahimde Lezyon Belirtileri Nelerdir?
Lezyonlar bazen belirti vermez ve rutin kontrollerde fark edilir. Ancak aşağıdaki şikayetler, lezyonların habercisi olabilir:
Adet düzensizliği
Adet dışı kanamalar (özellikle menopoz sonrası)
İlişki sonrası kanama
Karın alt bölgesinde ağrı veya baskı
Uzun süren adet dönemleri
Kısırlık veya gebelikte tekrarlayan düşükler
Tanı Nasıl Konulur?
Rahimde lezyon olup olmadığını belirlemek için kullanılan başlıca yöntemler:
Pelvik muayene
Vajinal ultrasonografi
Smear testi (servikal lezyonlar için)
Histeroskopi (rahim içine kamera ile bakılması)
Endometrial biyopsi (doku örneği alma)
MRI / BT (büyük ya da karmaşık yapılar için)
Not: Smear testinde “ASC-US, LSIL, HSIL” gibi sonuçlar varsa, bu servikal lezyonlara işaret edebilir.
Rahimde Lezyon Tespit Edilirse Ne Yapılır?
Tedavi, lezyonun türüne, boyutuna, iyi/kötü huylu olmasına ve hastanın yaşına göre planlanır.
İyi Huylu Lezyonlar:
Küçük polipler genellikle izlenir ya da histeroskopi ile alınır.
Myomlar belirti vermiyorsa takip edilir; büyükse cerrahi gerekebilir.
Hiperplazi tipine göre ilaçla ya da cerrahiyle tedavi edilir.
Prekanseröz veya Kötü Huylu Lezyonlar:
Kanser öncüsü durumlarda (örneğin atipik hiperplazi), rahmin alınması gerekebilir.
Servikal lezyonlarda kolposkopi ve gerekirse LEEP/konizasyon gibi müdahaleler yapılır.
Örnek: 52 yaşındaki Emine Hanım, menopoza girdikten 2 yıl sonra tekrar adet görmeye başladı. Endometrial biyopsi sonucu atipik hiperplazi saptandı. Doktoru, ileride kansere dönüşmesini önlemek için rahmin alınmasını önerdi. Erken müdahale ile ciddi bir sorun gelişmeden önlem alındı.
Lezyonlar Önlenebilir mi?
Her zaman önlenemez, ancak riskleri azaltmak için şunlara dikkat edilebilir:
HPV aşısı olmak
Smear ve rahim içi kontrolleri aksatmamak
Adet dışı kanamaları ciddiye almak
Doğum kontrol ilaçlarını doktor kontrolünde kullanmak
Aşırı kilo ve östrojen hormon dengesizliğini önlemek
Lezyon Korkulacak Bir Tanı Değil, Takip Edilmesi Gereken Bir İşarettir
Rahimde lezyon saptanması her zaman ciddi bir hastalık anlamına gelmez. Ancak bu, göz ardı edilecek bir durum da değildir. Erken tanı, birçok rahatsızlığın ilerlemesini önler ve tedavi sürecini kolaylaştırır. Düzenli jinekolojik kontroller, kadın sağlığının temel taşlarından biridir.
Vücudunuzu tanıyın, değişimlerini önemseyin ve uzman desteğini geciktirmeyin.
