Büyük Patlamayı Görebilir Miyiz?
BÜYÜK PATLAMAYI GÖREBİLİR MİYİZ? Ne kadar uzaklığa nüfuz edebilirsek edelim, “Büyük Patlama” mn kendisini göremeyiz. Son yıllarda belki de 17 milyar ışık yılı uzaklıktaki gökadalann görülmüş olduğu bildirilmiştir. (Bu da bize, evrenin en az 17 milyar yaşında olduğunu göstermektedir.) Ve…
Radyo Gökbilimi Nasıl Gelişti?
RADYO GÖKBİLİMİ NASIL GELİŞTİ? 1931 yılında Amerikalı radyo mühendisi Kari Guthe Jansky (1905-1950), Bell Telefon Şirketlerinin laboratuvarları için çalışırken telsiz radyo ile kıyıgemi arasında yapılan iletişime karışan birtakım parazitlerle uğraşmaya başladı. Bu parazitler gökgürültülü fırtınalar, yakındaki elektrik donammları ve havada…
Küresel Yıldız Kümeleri Nedir?
KÜRESEL YILDIZ KÜMELERİ NEDİR? Yıldızların güneşimiz gibi tek başına var olmaları gerekmez. Gökbilimci Herschel çiftyıldızların varlığını keşfetmiş ve gökyüzündeki yıldızlardan yarıdan çoğunun çiftyıldız sistemleri içinde yer aldığına ilişkin kanıtların bulunduğunu ileri sürmüştür. Yıldızlar ayrıca daha ayrıntılı kümeler içinde bulunurlar. Teleskobun…
Kuasar’lar Nedir?
KUASAR’LAR NEDİR? Geçmişe doğru bir yolculuk yapamayacağımızı; büyük patlamanın ne zaman gerçekleştiğim ve o günkü koşulların nasıl olduğunu göremeyeceğimizi söylemiştim. Ancak, geçmişin nasıl yaşandığım anlayabiliriz. Uzak bir yerdeki gökcismine baktığımızda onun ışığım görmemiz ya da radyo dalgalarım saptamamızın belli süreler…
Nova Nedir?
NOVA NEDİR? Yıldızların evrimi ve bireysel yıldızların doğasının değişmesinden söz ettikçe gökyüzünün mükemmel ve değişmez nitelikte olduğuna ilişkin eski Aristocu düşüncelerden uzaklaşırız. Bununla birlikte, yıldızların evrimi pek ağır gelişir. Yıldızları bir ömür süresince ve hatta birkaç yüzyıl boyunca gözlemlemek bize…
Yıldızlar Birbirinden Nasıl Farklı Olurlar?
YILDIZLAR BİRBİRİNDEN NASIL FARKLI OLURLAR? Modern çağlara gelinceye kadar yıldızları birbirinden ayırt etmenin temel yolu, onların parlaklıklarına bakmaktı. Yıldızları parlaklıklarına göre ilk kez sınıflandıran Eski Yunanlı gökbilimci Hipparchus’tu. Gökteki en parlak yıldızlardan yirmisi birinci kadir’dedir. Soma azalan parlaklık dereceleriyle ikinci,…
Dev Gezegenler Hangi Bakımdan Farklıdır?
DEV GEZEGENLER HANGİ BAKIMDAN FARKLIDIR? Güneş sisteminin dış kesiminde yer alan dört dev gezegen; yeryüzü ile iç kesimdeki dört gezegenden pek çok bakımdan farklıdır. Sözgelişi, dev gezegenlerin yoğunlukları pek düşüktür. Bunun anlamı, ilerki bölümlerde göreceğimiz gibi, onların yeryüzünden tümüyle farklı…
Elektromanyetik Tayf Nedir?
ELEKTROMANYETİK TAYF NEDİR? Einstein foton kavramını ortaya attığında, ışığın dalga boyu azaldıkça fotonların daha çok enerjiyi taşıdıkları anlaşıldı. Bu nedenle tayftaki en uzun dalga boylu kırmızı ışık en az enerjili fotonlara sahipli. Turuncu, sarı, yeşil ve mavi ışık sırayla daha…
Gelgitler Nedir?
GELGİTLER NEDİR? Herhangi bir zamanda yeryüzünün Ay’a bakan yüzü, bunun tam karşıtı olan ve Ay’a bakmayan yüzüne göre %7 oramnda Ay’a daha yakındır. Bunun anlamı, Ay’a bakan yüzünün öteki yüze göre daha güçlü bir çekimin etkisi altında kalması demektir. Bu…
Işık Ne Kadar Hızla Yol Alır?
IŞIK NE KADAR HIZLA YOL ALIR? Büyük sayıları kullanmak insanı bezdirici ve bütün o sıfırlar akıl karıştırıcıdır. Güneş sistemi içinde milyon kilometrelerle ve hatta birkaç milyar kilometre ile uğraşmak olasıdır. Ancak, iş yıldızlara geldiğinde en az birkaç trilyon kilometre ve…